ජලයේ ගුණාත්මකභාවය හා පවිත්‍රතාව - පස්වන කොටස

ප්ජලයේ රසායනික පරාමිතීන්    - ii කොටස
`````````````````´´´´´´´´´´´´´´´´
04 - ජෛව රසායනික ඔක්සිජන් ඉල්ලුම (BOD - Biological Oxygen Demand)
             ජල ප්‍රභවයක ඇති කාබනික ද්‍රව්‍ය ස්වායු ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් මගින් නිශ්චිත උෂ්ණත්වයකදී (20%) , නිෂ්චිත කාලසීමාවක් (දින 5ක්) තුළදී බිඳ දැමීමට අවශ්‍යය වන ද්‍රාවීය ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය ජෛව රසායනික ඔක්සිජන් ඉල්ලුම වේ.

BOD මැනීමේ ක්‍රම…
          +බීජෞෂණයට පෙර හා පසු ද්‍රාවීය ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය මැනීම මඟින් BOD ගණනය කළ හැකිය.
              ජල නියැදි‍යක් ඔක්සිජන් වලින් සංතෘප්ත කර පළමුව එහි ඇති ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණය මැනගනී. ඉන් පසු එය 20°c  හි දින 5ක් තබා බීජෞෂණය කළ විට ජලයේ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් මඟින් එහි අඩංගු කාබනික ද්‍රව්‍ය ඔක්සිකරණය කරනු ලබයි. ඉන් පසු ඉතිරී වී ඇති ඔක්සිජන් සාන්ද්‍රණය මැනගැනීමෙන් BOD අගය සෙවිය හැක.

BOD මැනීමේ වැදගත්කම…
× ජලයේ ඇති කාබනික ද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය ඉහළ යන විට ක්ෂුද්‍ර ජීවී ගහණයද ඉහළ යයි. එවිට BOD අගයද ඉහළ යයි.
× ජලයේ ඇති නයිට්‍රේට් හා පොස්පේට් ප්‍රමාණයද BOD අගය ඉහළ නැංවීමට දායක වේ.
× BOD අගය වැඩි වන විට ද්‍රාවීය ඔක්සිජන් ප්‍රමාණයද අඩු වේ.
× BOD අගය දැනගැනීම තුළින් ජල දූෂණයේ තත්වය නිර්ණය කිරීම හා පිරියම් කළ අපජලය ජල ප්‍රභව වලට මුදාහැරීමට සුදුසුද යන්න තීරණය කිරීම සදහා.

05 - කඨිනත්වය (Hardness)
                   ජලයේ අඩංගු Cu හා  Mg ලවණ වල ප්‍රමාණය කඨිනත්වය ලෙස හැදින්වේ.
             ජලයේ Ca^2+, Mg^2+  අයන වැඩි විට කඨිනත්වය ඇති වේ.
        mg/l (ppm)  - ජලය ලීටරයක දියවී ඇති කැල්සියම් හා මැග්නීසියම් කාබනේට් මිලිග්‍රෑම් ගණන වේ.

කඨිනත්වය මැනීම…

    [|] අනුමාපන ක්‍රමය
  • ජල‍යේ කඨිනත්වය මනින පරීක්ෂා තීරු (Test strips)
          + 0 - 500 ppm දක්වා මෙමඟින් මැනිය හැකිය.
  • ජල කඨිනත්ව මානය (Water hardness meter)

කඨිනත්වය මැනීමේ වැදගත්කම…
× ජල පවිත්‍රනයට බාධා ඇති කරයි.
× රෙදි මත සබන් හා ක්ෂාලක (Detergent) තැන්පත් කරයි. මෙය රෙදි වලට අදුරු වර්ණයක් හා කහ පැහැයක් ගෙනදේ.
× උණු ජලය ගෙන යන නළ හා ඒ ආශ්‍රිත පද්ධති වල CaCo3 , Mg(OH)2 , CaSO4  ආදිය තැන්පත් කරයි.
× බිංදු ජල සම්පාදන පද්ධති අවහිර කරයි.
× බීමට අප්‍රිය බවක් ඇති කරයි.

06 - විද්‍යුත් සන්නායකතාව (EC)
            ජලයට විද්‍යුත් ධාරාවක් සන්නයනය කිරීමේ හැකියාව විද්‍යුත් සන්නායකතාව වේ.
          ජලයේ විද්‍යුත් සන්නායකතාවයට ජලයේ දියවී ඇති,
       1- අකාබනික ද්‍රාවීය ඝනද්‍රව්‍ය
       2- ඇනායන
       3- කැටායන බලපායි.

         විද්‍යුත් සන්නායකතාව උෂ්ණත්වය මත රඳා පවතී. උෂ්ණත්වය වැඩි වන විට සන්නායකතාව වැඩි වේ.

EC මැනීමේ ක්‍රම…

• EC මානය (Electrical conductivity meter)

EC මැනීමේ වැදගත්කම…
× ජලයේ කොපමණ ද්‍රාව්‍ය ඝන ද්‍රව්‍ය හා අයන තිබේදැයි දැනගැනීම සඳහා
× මළ බැඳීමේ ප්‍රවණතාවය හඳුනාගැනීම සඳහා.
× ජලජ ජීවීන්ට වන බලපෑම් හඳුනාගැනීමට.